تولید ارزش افزوده اقتصادی مبتنی برمسئولیت اجتماعی شرکت ها – قسمت سوم

مقدمه:

امروزه مقوله مسئولیت اجتماعی شرکت ها به دغدغه اصلی دولت ها و بنگاه های اقتصادی در سطح چهان تبدیل شده است. بخش خصوصی و تشکل های اقتصادی و جامعه مدنی در توسعه و گسترش این رویکرد می توانند نقش برجسته ای را ایفا نماید، یکی از نهادهای خصوصی که می تواند این رویکرد را ترویج کرده و نهادینه نماید، اتاق های بازرگانی کشور هستند. حال که اتاق های بازرگانی دوره جدیدی را آغاز خواهند نمود، فرصت را مغتنم شمردم تا این موضوع را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهم تا اتاق ها در دور جدید تمرکز بیشتری در این موضوع داشته باشند . با توجه اهمیت و گستردگی موضوع  این نوشتار در سه پنجره جداگانه با عناوین زیر تهیه شده که پنجره یک و دو در شماره های قبلی ارائه شد و در این شماره پنجره ۳ ارائه می شود:

• پنجره اول: دستیابی به سرآمدی مستمر در بنگاه های اقتصادی و توسعه یکپارچه آنها در سایه پایبندی عملی به “مسئولیت اجتماعی شرکت ها” تحقق می یابد.
• پنجره دوم: برای ساختن آینده ای باثبات از طریق ” ارزش افزوده مبتنی بر مسئولیت اجتماعی شرکت ها“، نیازمند داشتن نظام راهبری مسئولانه در بنگاه ها هستیم.
• پنجره سوم: مسئولیت اجتماعی شرکت ها و مدل های سرآمدی و تعالی سازمانی 

پنجره سوم:

پنجره سوم: مسئولیت اجتماعی  شرکت ها و مدل های سرآمدی و تعالی سازمانی

بنیاد مدیریت کیفیت اروپا[۱] که بنیادی وابسته به اتحادیه اروپاست، در مدل الگوی تعالی خود برای سازمان‌ها، مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها را به عنوان یکی از ارزش‌های هشت‌گانه خود معرفی کرده است. همچنین، یکی از معیارهای نه‌گانه خود را برای ارزیابی شرکت‌ها، به این امر اختصاص داده و هشت درصد از امتیار کل ارزیابی یک سازمان را برای این معیار قائل است. توجه مدل بنیاد مدیریت کیفیت اروپا به مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و توجه مدل مالکوم بالدریج به این امر، حاکی از حساسیت‌های جامعه اروپایی و امریکایی نسبت به مسئولیت اجتماعی شرکت‌هاست.

سرآمدی، یعنی فراتر رفتن از چارچوب الزاماتی قانونی که سازمان براساس آنها فعالیت کرده و برای درک و برآورده‌سازی انتظارات ذینفعان سازمان در جامعه، تلاش می‌کنند. سازمان‌های سرآمد به عنوان سازمان‌هایی پاسخگو، برای شفافیت و پاسخگویی به ذینفعان خود در قبال عملکردشان، روشی بسیار اخلاقی درپیش می‏گیرند. این سازمان‌ها حساسیت و توجهی ویژه به پاسخگویی اجتماعی و حفظ ثبات زیست محیطی سازمان در حال و آینده دارند و این دیدگاه را ترویج می‌کنند. مسئولیت اجتماعی در ارزش‌های این سازمان‌ها بیان شده است. آنها از طریق تعامل باز با ذینفعان، انتظارات و مقررات محلی و جهانی را درک و رعایت کرده و از آن فراتر می‌روند. این سازمان‌ها ضمن توجه به مدیریت ریسک، در پی فرصت‌هایی برای تعریف پروژه‌هایی با جامعه هستند که منافع دوسویه داشته و برانگیزنده و نگهبان اعتماد ذینفعان به سازمان باشد. آنها به تاثیرات حال و آینده سازمان بر جامعه آگاهی دارند و سعی بر این دارند که تاثیرات نامطلوب سازمان بر جامعه را به حداقل برسانند. گرم شدن کره زمین، تولید گازهای گلخانه‌ای و تخریب محیط زیست، در سال‌های اخیر توجه جوامع و دولت‌ها را به افزایش نقش شرکت‌ها در زمینه تولید دوستدار محیط زیست و محصول سبز افزایش داده است. مزایای ناشی از به‌کارگیری این مفهوم، عبارتند از:

• بهبود تصویر سازمان در جامعه
• افزایش ارزش نام تجاری
• دسترسی بیشتر به منابع تامین مالی
• محیط کار ایمن‌تر و بهداشتی‌تر
• مدیریت ریسک و ساختار حاکمیتی قوی‌تر
• کارکنان با‌انگیزه‌تر
• وفاداری مشتری
• افزایش اعتماد ذینفعان به سازمان

برخی شرکت‌ها مانند الکترولوکس، محصولات سبز خود را به عنوان اهرم استراتژیک خویش مطرح می‌کنند. شرکت‌های معتبر، گزارش سالانه مسئولیت اجتماعی خود را همزمان با بیلان مالی خود منتشر می‌کنند. در مدل بنیاد مدیریت کیفیت اروپا مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها با عبارت «سازمان‌های سرآمد به طور فراگیر نتایج برجسته مرتبط با جامعه را اندازه‌گیری نموده و به آنها دست می‌یابند.» تعریف شده است.

محمد مهدی راسخ – ۱۳۹۳

رئیس کمیسیون امور اجتماعی و تشکل ها

[۱] EFQM